I want to raise my words, not my voice

| I want to raise my words, not my voice. It is rain that grows flowers, not thunder. |

Alweer een tijdje geleden dat ik wat heb laten horen vanuit het verre Zambia.
Ik begin redelijk te wennen hier en begin mijn draai te vinden. Ik begin te wennen aan het koken op kolen, aan het wassen met de hand, aan de straten zonder asfalt, aan het afval overal waar je loopt, aan het: ‘Muli bwanji?’ ‘Bwino, muli bwanji’? ‘Bwino, zikomo’ gevoel, aan het wachten op van alles en niets, aan de vrouwen die met emmers water op hun hoofd wandelen, aan de chaos op de autowegen, aan het zand wat steeds in mijn lenzen komt, aan de bonnetjes die je aan de bewaker moet laten zien voor je de shoprite/spar uit mag lopen, aan het 2 uur wandelen per dag (in ieder geval, voor mijn gevoel dan), aan de 37 graden, aan de lange broeken en rokken tot de grond, aan het zweet op mijn voorhoofd, aan de zwerfhonden, aan de honderden drempels, aan de kapotte voorruiten van de auto’s, aan de fietsen zonder achterlicht, aan de ramen in ieder huis met tralies ervoor, aan de klamboe boven mijn bed, aan de mensen die rondlopen met dode kippen in hun handen, aan de kapotte kleding die wordt verkocht, aan de albino meneer die bij de shoprite rondloopt, aan de mensen die naar je schreeuwen in Chichewa, aan de afval die naast je huis wordt verbrand, aan de wind die ’s nachts gigantisch is, aan de wifi die 150 meter verderop pas verkrijgbaar is, aan de wifi die het in wezen nooit doet, aan de minibusjes die om de seconde langs je heen rijden, aan Prince, Princess, Spy en Pogy (de waakhonden die hier rondlopen) die na zessen worden losgelaten en tegen ons aanspringen om een aai op te vangen en aan het eenzijdige eten (rijst of macaroni).
Het enige waar ik nooit, maar dan ook NOOIT, aan zal wennen zijn, de dieren die voor onze deur worden geslacht, de huiden die ze eraf schrapen en het vlees dat in stukjes wordt gehakt. Varkens, geiten, kippen, noem maar op. Ik eet hier vrijwel nooit vlees en ik denk dat als ik terug ben in Nederland, ik weer vegetariër word. Ik voel nu weer, waarom ik dit ooit ben geweest.

De projecten lopen ook eindelijk goed en ik ben hier best een beetje trots op! De lessen die we voorbereiden wissel ik, samen met de andere social work studenten en met de verpleegkunde studenten, goed af.
Zo hebben bijvoorbeeld de verpleegkunde studenten een les gegeven over HIV en hebben wij een les gegeven over the emotional situation.
Hiernaast geven we tijdens een verpleegkundig of een social work thema, ook altijd een les over the financial situation/how to do business. Aangezien dit bij geen van ons in de opleiding naar voren komt, wisselen we deze af. Toen de verpleegkunde studenten het over HIV hadden, hadden wij het dus over the financial situation en andersom.

Ik ben nu iets meer dan 7 weken een inwoner van Chipata.
In deze afgelopen 7 weken heb ik veel nagedacht over wat ik denk dat ik kan betekenen voor de meiden hier waarmee ik werk. Wat maakt mij, mij? Wat kan ik de tienermoeders en de prostituees meegeven? Wat wil ik in mijn leven bereiken?
Op een dag zal mijn leven voor mijn ogen voorbij flitsen. Ik wil ervoor zorgen dat dit het kijken waard is. Dat deze 4 maanden het kijken waard zijn. Ik hoef niet iedereen te helpen. Ik weet dat dit niet kan. Als ik één persoon kan helpen en haar iets kan meegeven, dan ben ik al gelukkiger dan voordat ik naar Zambia toe kwam.
Ik wil het beste uit het leven halen, maar wanneer is mijn leven gelukt? Wanneer is een leven überhaupt gelukt? Heeft dat te maken met wat je bereikt in het leven? Als ik hier was opgegroeid, in Zambia, in een land vol met armoede, had ik dan niet het beste uit mijn leven kunnen halen? Kan de bevolking hier, door de armoede, niet het beste uit hun leven halen?
Omdat ze bepaalde dromen niet kunnen waarmaken?

Ik heb hier ontzettend veel tijd om na te denken, om te piekeren, maar ook om te filosoferen. Doordat we vaak geen stroom hebben, geen wifi en sowieso geen tv, ben je veel met je eigen gedachten bezig.
Ik denk na over het leven dat ik leidde voordat ik hier kwam, maar ook over het leven wat ik hier heb en over het leven dat ik wil leiden als ik thuis kom.
Maar wanneer leidt je, je leven goed?

Door alles wat ik heb meegemaakt in mijn leven, vooral het feit dat mijn moeder ziek werd toen ik 14 jaar oud was en dat ze overleed toen ik 18 jaar oud was, weet ik deels wat lijden is. Of weet ik dit niet? Als men weet wat lijden is, is men meer in staat om van het leven te genieten. Maar, geniet ik van het leven? Of neem ik het leven voor lief? Leef ik met de dag of leef ik voor de toekomst? Leef ik in haast?
Ik heb het gevoel dat ik van de mensen hier leer, om van het leven te genieten. We moeten hier bijvoorbeeld heel erg veel wachten. In Nederland leven we met het motto: tijd kost geld, maar dit motto bestaat in Zambia niet. We hebben het een keer gevraagd aan Martin (de coördinator van de organisatie Kachere), maar hij had hier nog nooit van gehoord. Hij moest heel erg hard lachen en nu probeert hij altijd overal op tijd te zijn voor ons. Want ja: ‘Time is money’. Zegt hij dan.
Als we een les moeten geven aan de tienermoeders en de prostituees, opent de Sister dit altijd met een gebed. Alleen vaak, is de Sister nergens te bekennen. En zonder Sister, beginnen we geen bijeenkomst. Dus dan moeten we wachten, samen met de 4 andere vrijwilligers van de organisatie en zo’n 35 meiden.
Het is prachtig om te zien dat niemand ermee zit, dat ze moeten wachten. We gaan dan met z’n allen in een kring staan, zingen, dansen en klappen. Ze blijven vrolijk, no matter what. En dat, dat is iets wat ik bewonder. Het leven laat deze mensen 100 redenen zien om te huilen, maar ze vinden 1000 redenen om te blijven lachen. Want lachen, ja dat doen ze heel erg veel. Ze lachen overal om en ze zijn altijd vrolijk.
Ik betrap mijzelf er nog wel eens op, dat ik sjagrijnig kan worden van het feit dat hier nooit iemand op tijd is. Dan zwijmel ik in gedachten terug naar Nederland en naar hoe goed alles daar geregeld is. Soms, ontwaakt de Zambiaanse bevolking mij dan uit mijn gedachten, doordat zij er zelf niet mee blijken te zitten. Zij zijn het gewend en het is voor hen prima op deze manier. Ik denk dat deze manier voor iedereen beter zou zijn. Op deze manier kan je ook makkelijker met de dag leven en genieten van elk moment leven dat je hebt. Zo hoef je, je nooit te haasten en hoef je nooit bezig te zijn met de vraag: wat als?

De bevolking leert niet alleen van mij, maar ik leer ook van hen. Ik heb hier bijvoorbeeld geleerd dat de belangrijkste dingen in het leven, geen dingen zijn. Dit is iets wat in Nederland soms ook wel benoemt wordt, maar wat ik hier in Zambia pas echt ervaar.
We hebben een inimini winkelcentrumpje, met een spar, een kledingwinkel, een telefoonwinkel en een pizzeria. Laatst wilden we graag een pizza bestellen (ja, ze bezorgen dit zelfs thuis!!), maar een band van de scooter was al meer dan 3 weken lek. Wij snel Jan gebeld, onze vaste taxichauffeur, zodat hij ons naar de pizzeria kon brengen. Nadat we lekker hadden gesmuld van onze pizza, stonden we buiten te wachten tot Jan ons weer op zou komen halen. Er kwamen 2 straatkinderen naar ons toe. Ik herkende ze, omdat ik altijd mijn halfvolle drinkflesjes aan hen geef. 9 en 10 jaar. Blote voeten, kapotte kleren, een zak met al hun bezittingen erin en lege, vreemde, holle ogen.
Ik gaf ze mijn 2 halfvolle flesjes drinken, toen ik zag dat het jongetje van 9 zijn hand op stak voor meer. Hij vroeg om 1 kwacha (1 kwacha is nog geen 10 eurocent). Ik kon het idee niet verdragen dat, als ik hem die ene kwacha niet zou geven, hij geen eten zou hebben deze avond. Wij hadden net een heerlijke, grote pizza naar binnen zitten werken in nog geen 10 minuten, terwijl deze jongens blij mogen zijn als ze de morgen halen.
Voor mij is hiervan het belangrijkste ding niet het flesje drinken of de kwacha die ik de jongens gaf, maar de blije gezichtjes en de oogjes die weer begonnen te stralen. Ze keken mij aan en zochten steeds opnieuw weer oogcontact. Ze waren mij echt, oprecht dankbaar. En dit is voor mij veel belangrijker, dan alles wat je kan bezitten. Dat je iemand kan helpen, dat je iemand blij kan maken.
Garantie heeft een mensenleven niet. Je kan maar één keer kiezen voor welke levensstijl je kiest. En dit is de levensstijl die ik wil kiezen. Ik wil er voor mensen zijn. Ik wil er voor iedereen zijn, die mij nodig heeft.

Toch is het soms vreemd om hier rond te lopen, wetend dat ik hier maar 4 maanden zal wonen.
Ik voel mij hier thuis, ook al ben ik mijlen ver van mijn echte huis. En dan doel ik natuurlijk niet op het feit dat ik mij bij Bram, mijn familie en mijn vrienden niet thuis voel, maar ik voel mij in deze cultuur thuis. Veel meer, dan in de Nederlandse cultuur.
Als ik terug ben in Nederland, zal ik veranderd zijn als persoon. Ik ben nu al veranderd, maar de mensen waarmee ik hier leef (Mara, Lisa, Amber en Iris) veranderen met mij mee. In Nederland zal iedereen hetzelfde leven als, voordat ik wegging. Ik zal nooit zeggen dat mijn leven gemakkelijker wordt met de tijd, maar ik word zelf sterker. Ik merk dit aan alles wat ik meemaak in mijn leven, aan de ellende die ik hier heb gezien. Doordat de drang om iemand hier te helpen zo hoog is bij mij, word ik een sterker persoon om hen te helpen.

Het belangrijkste van alles vind ik dat als je denkt dat je het moeilijk heb in het leven, ik wil dat je opnieuw nadenkt. Want, er is altijd iemand op deze wereld die het moeilijker heeft dan jij.